جنگ اقتصادی والدین
بزرگ کردن بچه ها و انجام کارهای خانه
بزرگ کردن بچه ها یکی از پرهزینه ترین کارهای است که به لحاظ اقتصادی پدر و مادر باید انجام دهند، در حال حاضر و با افزایش قیمت ها و در یک خانواده با درآمد متوسط ساکن تهران، برای رساندن کودکان به سن 22 سالگی، یعنی زمانی که از یک دانشگاه دولتی در مقطع کارشناسی فارغ التحصیل شوند، چیزی در حدود 130میلیون تومان هزینه در برخواهد داشت، البته در این خانواده پدر و مادر هر دو شاغل هستند و کار های خانه توسط پرستار کودک و مستخدمین انجام خواهد شد. پس در اینجا بحث مالی مهمی در یک خانواده به وجود می آید و اینکه برای صرفه جویی و پس انداز پول و فرار از بار مالی سنگین هزینه های بزرگ کردن کودکان، بهتر است یکی از والدین در خانه بماند و مسئولیت بزرگ کردن بچه ها و انجام کارهای خانه را به عهده بگیرد، و دیگری به سرکار برود و نیازهای اقتصادی خانواده را مرتفع سازد. اکنون سوال اصلی این است که چه کسی باید در خانه بماند، پدر یا مادر ؟ برای پاسخ به این سوال ادامه این مقاله را با دقت مطالعه کنید.
قبل از شروع بحث دو مفهوم استفاده شده در مقاله را توضیح می دهیم؛
تولید خانواده: منظور از تولید خانواده در این مقاله، تمامی هزینه های مربوط به کالاها و خدماتی است که برای استفاده اعضای یک خانواده تولید شده و مورد استفاده خودشان قرار می گیرد. هر چند تولید خانواده ها به صورت سالیانه در کشور مبلغی میلیاردی می باشد ولی به دو دلیل در محاسبه تولید ملی کشور منظور نمی گردد، اول به خاطر اینکه این تولیدات در هیچ بازار و محلی خاص مبادله نمی شود و صرفا در خانه ها تولید و در همان جا نیز مورد استفاده قرار می گیرد و دوم اینکه محاسبه عددی و مشخص کردن ارزش آن تولیدات کاری بسیار دشوار می باشد.
محاسبات استفاده شده: ما برای انجام هر یک از کار های خانه و نگهداری کودکان مبلغی را در نظر گرفته ایم. برای محاسبه این ارقام از هزینه های معمولی و روزانه یک خانواده ایرانی استفاده شده است و این ارقام با نگاهی متفاوت و در خانواده های مختلف می تواند بیشتر و یا کمتر باشد. اما سعی شده است که با در نظر گرفتن هزینه های سالیانه یک خانواده متوسط و معمولی، این ارقام محاسبه شود.
چه کسی باید در خانه بماند ؟
ما بررسی خود را در مورد یک خانواده که دارای دو فرزند، یکی نزدیک 5 سال و دیگری در حدود 18 سال است، انجام خواهیم داد. ماندن والدین در خانه، انجام یک لیست وسیعی از کار ها را شامل می شود، که ما آن را به دو دسته کلی تقسیم می کنیم؛ وظایف سنتی و وظایف مدرن، هر کدام از والدین که قرار شد در خانه بماند و از بچه ها مراقبت کند، باید هر دو دسته این کارها را انجام دهد. وظایف سنتی شامل خانه داری، نگهداری از کودکان، پخت و پز، سرویس مدرسه، شستشوی لباس ها، فراهم نمودن امکانات آسایش اعضای خانواده و کلیه کارهای که مربوط به خانه و خانه داری می شود، و اما وظایف مدرنتر کسی که در خانه باید بماند، شامل؛ اپراتوری کامپیوتر، برنامه ریز مالی و مربی تربیتی و البته یک مشاور خوب می باشد.
همانطور که کارشناسان در حوزه های مختلف و مربوط به مسائل خانواده بیان می کنند، به طور معمول ماندن مادر در خانه برای انجام کار های خانه داری و پرورش بچه ها خیلی موفقتر و بهتر از ماندن پدر در خانه می باشد و مطالعات نشان می دهد که خانم ها زمان بیشتری را برای انجام اینگونه کارها صرف خواهند کرد. طبق مطالعات صورت گرفته در حالی که یک مادر در طول هفته نزدیک به 96 ساعت وقت برای اینگونه کار ها صرف می کند، پدران تنها نزدیک به 55 ساعت برای این کارها اختصاص خواهند داد.
اگر فرض کنیم ارزش ریالی انجام هر ساعت کار در خانه معادل 3500 تومان باشد، اکنون می توانیم ارزش ریالی کارکرد یک پدر یا مادر در خانه را به صورت روزانه و ماهیانه برآورد کنیم، البته بهتر است که برای هر یک از وظایف سنتی و مدرن آنها به صورت جداگانه برآورد ریالی داشته باشیم. برای این منظور با یک محاسبه کلی ارزش هر ساعت کار برای انجام وظیفه سنتی در خانه را معادل 1500 تومان و ارزش هر ساعت کار برای انجام وظیفه مدرن در خانه را معادل 5000 تومان منظور خواهیم کرد. لذا با توجه به اعداد فوق اگر مادر در خانه بماند و وظیفه خانه داری و تربیت فرزندان را بر عهده بگیرد، مبلغ 217/500 تومان برای مدت یک هفته تولید خانواده خواهد داشت و همین شرایط برای پدر اگر محاسبه شود مبلغ 128/000 تومان برای مدت یک هفته تولید در خانواده خواهد بود.
از طرف دیگر با توجه به آمارهای وزارت کار و امور اجتماعی و عرف جامعه اگر یک زن و یا مرد به طور تمام وقت مشغول به کار بیرون از خانه باشند و با توجه به اینکه مطالعه ما برای خانواده های متوسط می باشد، و فرض ما این است که به طور مثال پدر خانواده کارمند یک بانک و مادر خانواده نیز کارمند یک سازمان دولتی و یا خصوصی باشد. در اینصورت درآمد سالیانه مرد خانواده مورد نظر چیزی در حدود 12 میلیون تومان در سال یعنی تقریبا ماهی یک میلیون تومان و درآمد یک مادر خانواده اگر بیرون کار کند، تقریبا 9 میلیون و 600 هزار تومان خواهد بود. یعنی ماهی تقریبا 800 هزار تومان درآمد خواهد داشت.
با مشاهده جدول زیر شما ملاحظه می کنید که درآمد کل خانواده در صورتی که مادر در خانه بماند و پدر مشغول کار در بیرون از خانه باشد، در هر هفته مبلغ 467/500 تومان خواهد بود و در صورتی که پدر خانواده در خانه بماند و مادر به سرکار برود، درآمد کل خانواده مبلغ 328/500 تومان خواهد بود. در اینصورت پدر خانواده برنده جنگ اقتصادی والدین خواهد بود. طبق این محاسبات تا زمانی که مادر در خانه بماند و پدر در بیرون از خانه مشغول به کار باشد، تولید کل خانواده بیشتر خواهد بود.
چه کسی باید کار کند؟
نتایج جدول فوق با تمایلات و خواسته های عرف جامعه و بررسی ها و ارزیابی های عقلی نیز مطابقت دارد، اما هنوز به طور کامل قانع کننده نمی باشد، اکنون بیاید یکبار دیگر با فروض جدید شرایط را بررسی کنیم، اگر فرض کنیم پدر و مادر هر دو به سر کار بروند، در اینصورت مطالعات نشان داده است که مادران شاغل در هر هفته فقط 56 ساعت برای تربیت کودکان و انجام کارهای خانه زمان می گذارند و این مدت برای پدران چیزی در حدود 32 ساعت می باشد. در اینصورت باز هم درآمد سالیانه مرد خانواده مورد نظر چیزی در حدود 12 میلیون تومان در سال یعنی تقریبا ماهی یک میلیون تومان و درآمد مادر خانواده اگر بیرون کار کند، تقریبا 9میلیون و 600 هزار تومان خواهد بود. یعنی ماهی تقریبا 800 هزار تومان درآمد خواهد داشت.
با مشاهده جدول زیر شما ملاحظه می کنید که درآمد کل خانواده در صورتی که مادر هم سرکار برود و هم کارهای خانه را انجام دهد، مبلغ 336/500 تومان خواهد بود و در صورتی که پدر سرکار برود و کارهای خانه را نیز انجام دهد، درآمد کل خانواده مبلغ 326/000 تومان خواهد بود. در اینصورت مادر خانواده برنده جنگ اقتصادی والدین خواهد بود. طبق این محاسبات تا زمانی که مادر هم کار بیرون داشته باشد و هم کار های خانه را انجام دهد، تولید کل خانواده بیشتر خواهد بود، در واقع سهم مادر در تولید کل خانواده بیشتر خواهد بود. البته توجه کنید که در این حالت تولید کل خانواده از حالت قبل (جدول شماره یک) کمتر می باشد.
اگر پدر و مادر هر دو بیرون از خانه مشغول به کار باشند، چه اتفاقی خواهد افتاد؟
اکنون با هم یک شرایط دیگر را بررسی می کنیم، فرض کنید قرار باشد پدر و مادر هر دو بروند سر کار و پدر هیچگونه کاری در خانه انجام ندهد، مادر نیز وظایف سنتی خود را به خدمتکار بسپارد و فقط خودش وظایف مدرن را انجام دهد. لذا در این حالت 41 ساعت در هفته از وظایف مادر را خدمتکار انجام خواهد داد و قرار است به ازای هر ساعت 1500 تومان به خدمتکار پرداخت گردد. در این حالت مادر فقط در طول هفته 15 ساعت برای فرزندان خود در نظر خواهد گرفت و آن هم مربوط می شود به وظایف مدرن مادر در قبال فرزندان. پس برای مشاهده نتایج این حالت به جدول شماره 3 مراجعه کنید. همانطور که ملاحظه می کنید در این حالت برنده جنگ اقتصادی والدین کسی نیست جزء خدمتکار، زیرا در این حالت نیز تولید کل خانواده از حالت اول کمتر می باشد و بخشی از درآمد خانواده نیز برای حقوق خدمتکارهزینه شده است.
اگر همین شرایط را در حالتی که مادر خانواده هیچ کاری در خانه انجام ندهد و پدر فقط وظایف مدرن خود را انجام دهد و وظایف سنتی او را نیز خدمتکار بر عهده گیرد، مورد بررسی قرار دهیم، در این وضعیت نیز برنده جنگ اقتصادی بین والدین خدمتکار خواهد بود.
با توجه به شرایط بررسی شده در این مقاله همان تفکر سنتی حاکم بر افکار مردم در جامعه در جدال اقتصادی بین والدین پیروز خواهد بود، و آن اعلام می کند که بهتر است مرد خانواده به وظایف و مسئولیت های مالی و اقتصادی خود در بیرون از خانه بپردازد و زن ها نیز همان وظایف اصلی و پایه ای خود را در خانه انجام دهند، البته قابل توجه می باشد که این تحلیل فقط با توجه به شاخصه های اقتصادی مورد نظر در یک خانواده نمونه ایرانی مطرح و مورد ارزیابی قرار گرفته است، همانطور که شما هم می دانید مسئولیت بزرگ کردن و تربیت کودکان فقط جنبه های مالی و اقتصادی ندارد، بلکه موارد متعدد و گسترده ای از مباحث روانشناسی، فرهنگی و اجتماعی را نیز در بر می گیرد، و والدین با توجه به شرایط خود و خانواده شان باید در این زمینه تصمیم گیری نمایند. ارسال شده برای دنیای اقتصاد 23/6/1392
در تاریخ 4/7/1392 در ویژه نامه آخر هفته چاپ شد. منبع: www.csub.edu/krj
