هوش مالی کودکان و نوجوانان

9 گام آموزشی برای افزایش هوش مالی کودکان

9 گام آموزشی برای افزایش هوش مالی کودکان

راه های زیادی برای آموزش مباحث پولی و مالی  به کودکان وجود دارد. برای شروع می توانید داستان زندگی خودتان را برای آنها تعریف کنید، اینکه چطور پول را بدست می آورده اید، چطور آن را خرج می کرده اید و چقدر از آن را پس انداز نموده اید. شما می توانید ساعت ها در مورد اهمیت پول و اینکه بچه ها باید با دقت پول خود را خرج کنند، برای آنها صحبت کنید. همانطور که می دانید بهترین معلم انسان ها تجربیات آنها می باشد. این نکته کلیدی در راه آموزش مباحث مالی و پولی برای کودکان شما است، اجازه دهید آنها تجربه کنند.

در اینجا ما بعضی از راه های تشویق کودکان برای داشتن پس انداز و مدیریت پول را معرفی کرده ایم. یکی از مهمترین اهداف مقاله، فهماندن این مساله به کودکان می باشد که پول بر روی هیچ درختی به وجود نمی آید، علاوه بر این  آموزش مباحث مالی به کودکان، در بلند مدت باعث می شود که آنها مسئولیت های مالی را به طور منطقی پذیرفته و از مشکلات بر سر راه خود، به راحتی عبور کنند.

  1. کودکان را از همان ابتدا به پول علاقه مند کنید

برای شروع بهتر است زمانی که کودکان شما هنوز خیلی کوچک هستند(بین 3 یا 4 سال)، به آنها تفاوت بین سکه های پول رایج کشور را آموزش دهید. سپس برای آنها یک قلک تهیه کنید تا او شروع به جمع کردن پول خرد یا سکه ها و حتی پو لهای کاغذی در آن کند. یک قلک پول( کیف پول یا حتی کیسه ای برای نگهداری پول) در واقع محلی برای نگهداری امن پول ها می باشد و همین طور باعث ایجاد حس پول داشتن در کودکان می شود و این شروع بسیار خوبی است.

اگر بتوانید از یک قلک شیشه ای و یا شفاف که داخل آن مشخص باشد، استفاده نمائید. خیلی بهتر است. اینگونه قلک ها باعث می شوند کودکان بهتر پول را حس کنند و صدای آن را بشنود و خیلی راحت انباشته شدن آن را مشاهده نمایند.

اکنون که کودک شروع به پس انداز پول کرده است، بهتر است به او اجازه دهید که با این پول هر کاری که دلش می خواهد انجام دهد، البته در دو حالت اینکار باید انجام شود، اول زمانی که قلک کاملا پر نشده است و دوم زمانی که قلک او پر از پول         می باشد. این مساله به آنها این درس را می دهد که با مقدار پس انداز کمتر فقط    می تواند چیزهای کوچکتری و کم ارزشتری را خریداری نمایند، در صورتی که با یک قلک پر از پول می تواند چیزهای خاصی را بخرند، درنتیجه ارزش پس انداز کردن به طور پیوسته را درک خواهند کرد.

وقتی که بچه های شما کمی بزرگتر شدند، می توانید برای آنها تفاوت بین نیاز و خواسته را توضیح دهید. مثلا زمانی که شما یک تابلوی تبلیغاتی را در خیابان می بینید و یا در حال تماشای تلویزیون هستید، در مورد محصولات و خدمات مختلف می توانید تفاوت بین خواسته و نیاز را برای آنها توضیح دهید. سپس از آنها بخواهید که در مورد محصولات دیگر، آنها مشخص کنند که آیا یک نیاز است یا اینکه یک خواسته است. اگر او توانست 10 جواب صحیح به شما بدهد، بهتر است برای او پاداشی در نظر گرفته شود.

  1. آنها را به پس انداز کردن عادت دهید

درخانه یک قانونی بگذارید، که بر طبق آن کودکان موظف به پس انداز کردن حداقل 10 درصد و با بیشتر از پول خود باشند. این پول می تواند از انجام دادن کاری در بیرون خانه بدست آمده باشد و یا از محل پول توجیبی و ماهیانه کنار گذاشته شود.

اگر برنامه آموزشی خود را در مورد پس انداز به موقع شروع کنید و در ابتدا خیلی شرایط را برای کودکان دشوار و سخت نکنید، موفق خواهید شد. اگر برای کودکان شرایطی متعادل را در همه زمینه ها فراهم نمائیم، آنها نه تنها واکنش منفی نشان نخواهند داد، بلکه استقبال نیز خواهند کرد، در مورد پس انداز کردن نیز این مساله صادق می باشد. برای درک این مساله بهترین کار این است که به گذشته خود فکر کنید، زمانی که شما نیز کودک بوده اید، صادقانه بگوئید که آیا پولی که در جشن تولد 8 سالگی به عنوان هدیه دریافت کرده اید، با مشورت پدر و مادر آن را خرج کرده اید یا خیر؟ پس انداز کردن پول مهارتی است که باید به کودکان آموزش داد.

  1. یک حساب پس انداز به نام کودک باز کنید

 همانند یک قلک، حساب بانکی می تواند به بچه ها نحوه انباشته شده پول را نشان دهد. تفاوت حساب بانکی با قلک در این است که در حساب های بانکی کودکان طریقه پول سازی را نیز فرا خواهند گرفت. اینکه پول می تواند پول بسازد. برای انتخاب نوع حساب بانکی می توانید جدول نرخ سود بانک را به آنها نشان دهید و با مشورت خود آنها یکی از حساب ها را انتخاب کنید. این جداول در شعب کلیه بانک های کشور وجود دارد. در واقع کودک با اینکار می تواند یک برنامه ریزی زمانی برای پول خود داشته باشد، اینکه او باید تصمیم بگیرد چه مدت می خواهد پولش را در حسابی در بانک نگهداری کند و چقدر از بابت این پس انداز سود خواهد گرفت. مطمئن باشید که بردن کودک به بانک بسیار در موفقیت های مالی او در آینده موثر خواهد بود. امروزه باز نمودن حساب در بانک ها کاری بسیار آسان و سریع می باشد و انتخاب نوع حساب نیز بیشتر از چند دقیقه طول نخواهد کشید.

بنابراین انجام دادن این کارها به همراه کودکان به آنها حس مستقل بودن و بزرگ شدن را خواهد داد و این برای رشد فکری و در نتیجه مسئولیت پذیری آنها در آینده حائز اهمیت می باشد.

      4- تشویق کودکان به داشتن اهداف مالی

 همیشه کودکتان را ترغیب کنید تا لیستی از آن چیزهای را که می خواهند و همینطور زمانی که برای بدست آوردن آن چیزها لازم است را، بنویسند.

برای مثال؛ کودک شما ممکن است برای سال آینده یک جفت کفش اسکیت و یا اینکه دوچرخه مخصوص کوهنوردی بخواهد، تجسم کردن و داشتن اهداف می تواند انگیزه او را جهت پس انداز کردن پولش بیشتر کند. شما می توانید برای آنها مقدار مشخصی از پس انداز را در نظر بگیرید که در صورت رسیدن به آن عدد پاداشی به آنها بدهید. یا اینکه به آنها بگوئید اگر مثلا پس انداز آنها از 1/500/000 تومان بیشتر شود به ازاء هر 1000 تومان، شما نیز مبلغی به آنها پرداخت خواهید کرد.

شما باید کودکان را طوری به پس انداز کردن تشویق نمائید که آنها به اهداف بزرگ خود زودتر و قبل از اینکه خیلی بزرگ شوند و دیگر آن هدف برای آنها جذابیت نداشته باشد، برسند.

  1. به کودکان به صورت منظم پول توجیبی بدهید

 تجربه نشان داده است که پول توجیبی بسیار مهم تر از پولی است که خود کودکان بدست می آورند، یک پول توجیبی منظم می تواند پس انداز منظم، خرج کردن های منظم را در پی داشته باشد و این اعتماد به نفس کودکان را افزایش خواهد داد. البته اینکه چه مقدار پول توجیبی به کودکان پرداخت شود از اهمیت زیادی برخوردار می باشد و این مبلغ باید بر اساس سن بچه ها، شرایط آنها و وظایفی که به عهده دارند تعیین شود.بیشتر کارشناسان معتقدند که 6 سالگی زمان مناسبی برای شروع پرداخت پول توجیبی می باشد، زیرا کودکان در این سن می توانند بیشتر چیزهای را که می خواهند و نیاز دارند، خود خریداری نمایند.

بعضی از والدین فکر می کنند که نباید مبلغی را به عنوان پول توجیبی به کودکان پرداخت کنند، زیرا آنها می گویند ما هر موقع که کودکمان به پول نیاز داشته باشد، به او پرداخت خواهیم کرد. اما مطالعات نشان می دهد که کودکانی که به طور منظم پول توجیبی دریافت می کنند، تمایل بیشتری برای پس انداز کردن دارند تا اینکه در مواقع خاصی از والدین پول دریافت کنند، حتی اگر این مبالغ، در مجموع با هم برابر باشند. البته در مورد اینکه چه زمانی پول توجیبی را باید شروع کرد و چقدر باید پرداخت کنید، تصمیمی است که شما باید متناسب با شرایط خانوادگی خودتان بگیرید، ما نیز در اینجا به مواردی اشاره خواهیم کرد.

  • پول توجیبی نباید آنقدر زیاد باشد که کودکان احساس کنند به طور کامل از شما مستقل شده اند، و هر آنچه می خواهند را می توانند خودشان تهیه کنند.

telegram.me/mohsenrajabisite

 

همیشه آنها را تشویق کنید که بخشی از پول توجیبی خود را باید پس انداز کنند، و با باقی مانده پولشان نیز باید خرید های معقول و منطقی داشته باشند.

  • از پول توجییبی هیچ گاه به عنوان ابزار تنبیه استفاده نکنید.

همیشه باید پول توجیبی به عنوان یک عامل تشویقی برای کودکان باشد، و نه یک ابزار انضباطی

  • به طور دقیق مبلغ درخواستی را کنترل کنید.

در مورد مبلغ درخواستی پول توجیبی باید به طور مداوم و پیوسته با کودک خود گفتگو کنید و هر مبلغی که مد نظر او می باشد را به راحتی قبول نکنید، بلکه خود شما نیز باید در مورد خواسته ها و نیاز های او تحقیق و بررسی کنید، ولی این امکان باید در قانون پول توجیبی خانواده وجود داشته باشد که حتی در یک سال مبلغ آن چندین بار تغییر کند.

  • زمانی که احساس می کنید دلایلی منطقی برای افزایش پول توجیبی وجود ندارد، در مورد وضعیت مالی خود با کودکان صحبت کنید.

خیلی شفاف و ساده به کودکان بگوئید که وضعیت مالی شما این اجازه را نمی دهد که بدون محدودیت بتوانید پول توجیبی آنها را افزایش دهید. و باید این مساله را با ذکر دلایل خود برای آنها توضیح داده و هر گونه سوء تفاهم را بین خود و فرزندانتان برطرف نمائید.

  • زیاد بخشنده و دست و دلباز نباشید.

پول زیاد نزد کودکان، ممکن است باعث ولخرجی بی رویه آنها گردد. به همین دلیل همیشه باید یک حد منطقی و معقولی برای پول توجیبی آنها در نظر بگیرید، تا بتوانید بر رفتارهای آنها کنترل داشته باشید.

  1. کمک برای ایجاد یک طرح بودجه

به کودکان خود برای نوشتن چیزهای که می خواهند در طول یک هفته یا یک ماه خریداری کنند و هزینه های آنها در این مدت چقدر می باشد و در چه زمان‌های می خواهند آن هزینه ها را انجام دهند، کمک کنید. و البته آنها باید به همین صورت درآمد های خود را نیز با دقت یادداشت کنند. اگر نتوانستید بین درآمد و هزینه های کودکان خود یک تعادل و تراز منطقی ایجاد کنید، باید به فکر بررسی مجدد نیازها و خواسته های آنها باشید. از کودکان بخواهید مجددا این موارد را کنترل نمایند.

به فرزندان بزرگتر خود این اجازه را بدهید که خودشان برای خرید و تهیه مایحتاج حداقل شخصیشان به خارج از خانه و فروشگاه های محله بروند. این باعث می شود که آنها قدرت تصمیم گیری در مورد انتخاب هایشان داشته باشند و بدانند برای مدیریت پولشان باید از بین گزینه های مختلف، فقط یکی را انتخاب کنند.

شما می توانید از انتخاب های خود برای آنها بگوئید، اینکه مثلا بجای رفتن تعطیلات به خارج از شهر بهتر است که پول خودتان را برای تعمیر آسفالت پشت بام خانه اختصاص دهید، اینگونه موارد به کودکان برای داشتن تصمیمات و انتخاب های بهتر کمک فراوانی خواهد کرد و از برآیند این انتخاب های منطقی یک طرح پولی و مالی مناسب نیز ایجاد خواهد شد.

  1. کودکان را برای بدست آوردن پول تشویق کنید

به کودکانتان کمک کنید تا در کنار پول توجیبی که از شما در هر هفته می گیرند، خودشان نیز درآمد های داشته باشند. به آنها روش های ساده بدست آوردن پول را پیشنهاد کنید. آنها را به انجام کار های روزمره خانه و خانوادتان  و یا اینکه به جستجوی کاری در خارج از خانه تشویق کنید، کار های مانند؛ پارو کردن برف، تمیز کردن حیاط، و کار های که برای آنها نه تنها خطری در بر نداشته باشد، بلکه مفید و آموزنده نیز باشد.

خیلی از مردم، بخصوص افراد سالخورده و مسن در همسایگی ما به خدماتی بسیار ساده نیاز دارند که هر کودک باهوش می تواند زمینه انجام آن کار ها را برای خودش ایجاد نماید و از این محل درآمدی کسب کنند. کار های مانند گذاشتن زباله در جلوی درب خانه، نظافت منزل آنها و یا حتی صحبت کردن با آنها و گذراندن وقت با آنها می تواند از جمله این فعالیت ها باشد.

این ها می تواند یک فرصت استثنایی برای کودک شما باشد که با انجام آن نه تنها مقداری پول بدست می آورد، بلکه باعث کمک و یاری به افرادی که به اینگونه کار ها و خدمات نیاز دارند نیز می شوند. هر چند بدست آوردن پول در سال های اول برای کودکان بسیار سخت و طاقت فرسا است، اما روحیه آنها را برای روبرو شدن با شرایط زندگی مستقل و بزرگسالی آماده می کند.

  1. تاثیر تورم را به آنها نشان دهید

به کودکانتان افزایش مکرر قیمت ها را در سال های متمادی توضیح دهید. و مثال های از این افزایش ها برای آنها بازگو کنید. آنها را با خود به کتابخانه ببرید و در آرشیو روزنامه ها و مجلات، قیمت کالاها را در سال های گذشته نشان دهید. (بهتر است قیمت ها را در سالی که او به دنیا آمده است برایش پیدا کنید). البته امروزه و با شرایط فعلی جامعه ما نیازی برای رفتن به کتابخانه ها نیست، چون قیمت ها هر روز در حال افزایش است و خود کودکان آن را به طور کامل لمس می کنند.

درسی که کودکان از وجود تورم در بحث های مالی می گیرند در رشد و ترقی آنها در آینده مالیشان بسیار موثر می باشد. آنها می فهمند که نباید پول را بدون استفاده در کناری بگذارند، بلکه با توجه به تاثیر تورم بر ارزش پول، می فهمند که باید تا حد امکان از پولشان برای ایجاد پول جدید استفاده کنند و یا اینکه تورم را به عنوان ابزاری برای سرمایه گذاری بکار گیرند.

با درک وجود تورم، آنها با یکسری محاسبات عددی ساده خواهند فهمید که دوچرخه ای که آنها در آینده می خواهند بخرند، دیگر به قیمت امروز نخواهد بود و می توانند با توجه به نرخ تورم موجود در جامعه، برنامه ریزی مالی مناسبی را برای آینده داشته باشند.

اگر کودک شما به اندازه کافی بزرگ هست، می توانید راه های مختلف غلبه بر تورم را برای او بازگو کنید، اینکه او می تواند با سرمایه گذاری کردن، با تورم مقابله نماید و حتی از آن به نفع خود نیز استفاده کند.هر چند که سرمایه گذاری و کار های مشابه ممکن است در شرایط فعلی آنها برایشان مناسب و جذاب نباشد، اما آنها باید با ابزارها و فرصت های مالی موجود آشنا شوند.

  1. از همه مهم تر، آموزش مدیریت پول به کودکان را شروع کنید

تمامی عادت های مالی و پولی که کودکان شما آموخته اند و یا از تجربیات پدر و مادر خود کسب کرده اند، تا بزرگسالی و پیری همراهشان خواهد بود. آنها همیشه با افتخار از اینکه پول خود را برای خرید یک دوچرخه یا پرداخت پول پیش رهن و اجاره خانه و یا حتی خرید خانه شان از طریق پس انداز انجام داده اند به نیکی یاد خواهند کرد. در نهایت سطح زندگی کودکان ما در آینده و نحوه سرمایه گذاری های آنها و کسب و کار آینده شان به طور مستقیم، به اینگونه آموزش ها مربوط می شود.

اگر شما کمی هم خوش شانس باشید، پس از آموزش فرزندانتان در مورد مباحث مالی، روزی دختر یا پسر شما بابت این لطفی که به آنها داشته اید، از شما تشکر خواهند کرد و به شما   می گویند که هر آنچه در زندگیشان دارند را مدیون شما هستند.

author-avatar

درباره محسن رجبی

من محسن رجبی هستم؛ مدیرسایت آموزش مدیریت پول و هوش مالی کودکان و بخشی از فعالیت‌های من در این زمینه به شرح زیر است: – نگارش بیش از 30 عنوان کتاب برای کودکان در زمینه مهارت ها و سواد اقتصادی – نویسنده کتاب “چگونه هوش مالی کودکان را افزایش دهیم؟ راهنمای والدین” – نویسنده کتاب “کارآفرین ها و میلیونر های جوان” (کتابی انگیزشی مخصوص کودکان و نوجوانان) – نگارش بیش از 50 مقاله آموزشی در حیطه هوش مالی کودکان در مجلات تخصصی – طراحی و تولید ابزارهای آموزشی و بازیهای فکری در زمینه هوش مالی برای کودکان و نوجوانان – اجرای سخنرانی و کارگاههای آموزشی مربوطه – طراحی و ارائه دوره جامع هوش مالی کودکان، مناسب گروه سنی 6 تا 12 سال – تدارک و طراحی دوره های آموزشی غیر حضوری در زمینه سواد مالی و مدیریت پول توسط کودکان

نوشته های مرتبط

4 نظر در “9 گام آموزشی برای افزایش هوش مالی کودکان

  1. مدیر گفت:

    مطلب مفیدی بود با تشکر

    1. سلام بزرگوار پاینده باشید ممنون از همراهی صمیمانه ی شما

  2. مدیر گفت:

    با تشکر از حسن نظر شما

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *